Nowelizacja dyrektywy EPBD (w sprawie charakterystyki energetycznej budynków) została przyjęta w marcu 2024 r. przez Parlament Europejski. Tym samym znamy harmonogram odchodzenia od stosowania paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu budynków oraz modernizacji budynków w kierunku bezemisyjności.
Dyrektywa EPBD ( w sprawie charakterystyki energetycznej budynków) opisuje wymagania w zakresie (bez)emisyjności i efektywności energetycznej budynków. Zapisy dyrektywy będą teraz wprowadzane do polskiego prawa.
(Bez)emisyjność budynków
Dyrektywa EPBD zawiera szereg zapisów regulujących emisyjność budynków w krajach członkowskich UE. Należy wskazać dwie ważne daty:
- 2028 r. – wszystkie nowe budynki publiczne w krajach UE muszą być bezemisyjne;
- 2030 r. – wszystkie pozostałe nowe budynki w krajach UE (z pewnymi wyjątkami) muszą być bezemisyjne.
Budynek zeromisyjny (ZEB – zero-emission building) musi mieć klasę charakterystyki energetycznej co najmniej A, a także nie może emitować na miejscu CO2 z paliw kopalnych. Oznacza to ogrzewanie za pomocą efektywnej sieci ciepłowniczej (wykorzystującej OZE lub ciepło odpadowe), kotła na biomasę lub pompy ciepła z instalacją PV. Charakter bezemisyjny budynkowi zapewnia także wykorzystanie innych OZE. Zgodne z dyrektywą będzie więc stosowanie takich urządzeń jak np. kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe czy (w przyszłości) rozwiązania wykorzystujące biogaz/biometan.
To oznacza, że nowe inwestycje będą musiały mieć wysoką efektywność energetyczną (klasa A), a także konieczne będzie spełnienie innych wymogów. Chodzi m.in. o zapewnienie możliwości korzystania z energii wytwarzanej w instalacji OZE czy umożliwienie realizacji elastyczności po stronie popytu na energię. Będzie to oznaczało podwyższenie kosztów inwestycji budowlanych, które przynajmniej po części zostaną przeniesione na inwestorów i użytkowników budynków.
Wobec budynków istniejących określono wymóg stopniowej poprawy charakterystyki energetycznej. W przypadku budynków niemieszkalnych trzeba poprawić standard energetyczny budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej (klasa G). Wyznaczono wymóg poprawy dla 16% budynków do 2030 r. i 26% budynków do 2033 r. W przypadku budynków mieszkalnych konieczne ograniczenie średniego zużycia energii pierwotnej – o co najmniej 16% do 2030 roku oraz o co najmniej 20–22% do 2035 roku.
Dyrektywa EPBD a klasy energetyczne
Polska jest ostatnim krajem w Europie, który nie ma systemu klas efektywności energetycznej budynków. W lipcu 2024 r. ogłoszono projekt nowego rozporządzenia w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej. W lipcu i sierpniu 2024 r. trwają konsultacje społeczne projektu. Rozporządzenie ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) wprowadza klasyfikację budynków pod względem charakterystyki energetycznej, w zależności od zużycia energii pierwotnej. Budynki mają mieć klasę od A (najwyższa) do G (najniższa). Klasy ustala każdy kraj członkowski.
Dowiedz się więcej o klasach energetycznych budynków!
Zeroemisyjność a paliwa kopalne w ogrzewaniu i chłodzeniu
Do 2050 roku wszystkie budynki w UE mają zostać przekształcone w budynki zeroemisyjne. Wiąże się to z wycofaniem ze stosowania paliw kopalnych. Do 2040 r. zaplanowano natomiast odejście od wykorzystania paliw kopalnych do ogrzewania i chłodzenia budynków. Wyjątki mają natomiast istnieć dla tzw. urządzeń hybrydowych, w których kocioł na paliwo kopalne współpracuje z bezemisyjnym źródłem ogrzewania.
Od 2025 roku zakończą się zachęty finansowe – dotacje do samodzielnych urządzeń grzewczych na paliwa kopalne (np. samodzielnych kotłów kondensacyjnych). Zachęty finansowe mogą jednak dotyczyć hybrydowych systemów grzewczych.
Środki finansowane na realizację zadań wynikających z dyrektywy EPBD będą pochodziły np. z takich programów jak „Czyste powietrze”. Na wsparcie poprawy efektywności energetycznej budynków – poza już znanymi instrumentami, takimi jak programy NFOŚiGW, ulga termomodernizacyjna czy programy BGK – przeznaczono także inne środki. Chodzi m.in. o 1,8 mld euro ze środków unijnej polityki spójności czy 3,2 mld euro w ramach KPO.
Akt prawny
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz. Urz. UE z dn. 8 maja 2024)
EPBD – znowelizowana dyrektywa a polska branża instalacyjna
Cykl o nowej dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) przyjętej w marcu 2024 r. przez Parlament Europejski i Radę UE. Jakie zapisy zawiera dyrektywa i co to oznacza dla branży instalacyjnej?
Czytaj w SI o dyrektywie EPBD.