Nadchodzi klasyfikacja energetyczna budynków – podobna do etykietowania energetycznego urządzeń zasilanych energią elektryczną. Klasa charakterystyki energetycznej budynku o oznaczeniu od A do G ma stać się obowiązkowym elementem świadectwa charakterystyki energetycznej budynku już od 2026 roku. Nowa dyrektywa ws. charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) przewiduje także stopniowe podnoszenie klas energetycznych budynków istniejących.
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) wprowadza podział budynków na klasy charakterystyki energetycznej, w zależności od zużycia energii pierwotnej. Mają to być obowiązkowo klasy od A do G. Klasy charakterystyki energetycznej budynków opracowuje odrębnie każde państwo członkowskie, jednakże na podstawie wspólnych dla całej UE wymogów minimalnych. Klasa charakterystyki energetycznej ma stać się częścią świadectwa charakterystyki energetycznej – ma to nastąpić od początku 2026 roku.
Nowe budynki od momentu wejścia w życie klas charakterystyki energetycznej powinny mieć co najmniej klasę A. Natomiast klasa budynków istniejących ma być stopniowo (w ciągu najbliższych 30 lat) podnoszona. Harmonogram i zasady podnoszenia klas charakterystyki energetycznej określa dyrektywa EPBD.
Klasy energetyczne budynków – podstawa tworzenia
Zgodnie z definicją zaproponowaną w dyrektywie: charakterystyka energetyczna budynku oznacza obliczoną lub zmierzoną ilość energii potrzebnej do zaspokojenia zapotrzebowania na energię związanego z typowym użytkowaniem budynku, która obejmuje m.in. energię na potrzeby ogrzewania, chłodzenia, wentylacji, ciepłej wody i oświetlenia.
Podstawą klasyfikacji energetycznej budynków jest zatem całkowite zużycie energii pierwotnej EP [kWh/m2/rok]. Budynek w danej klasie charakterystyki energetycznej może mieć wskaźnik EP najwyżej taki jak obowiązujący dla danej klasy.
Definicje klas charakterystyki energetycznej budynków ustanawia i zapisuje w swoim prawie każde państwo członkowskie. W propozycji dyrektywy określono natomiast definicje najniższej i najwyższej klasy charakterystyki energetycznej:
- Najniższa (najgorsza) klasa charakterystyki energetycznej G odpowiada 15% budynków w danym kraju, mających najgorszą charakterystykę energetyczną. To oznacza, że każdy kraj powinien zinwentaryzować swoje budynki, zaś całkowite roczne zużycie energii pierwotnej EP 15% najgorszych z nich odpowiada klasie G.
- Najwyższa (najlepsza) klasa charakterystyki energetycznej A odpowiada co najmniej przyjętemu w danym kraju standardowi budynków bezemisyjnych. Każdy kraj sam definiuje standard budynku bezemisyjnego – jednak musi być co najmniej taki jak standard zdefiniowany w załączniku III nowelizowanej dyrektywy (por. tabela).
- Nieobowiązkowa klasy A+. W tej klasie miałyby znaleźć się budynki, które wytwarzają więcej energii niż jej zużywają (tzw. budynki plusenergetyczne).
Kiedy polskie klasy charakterystyki energetycznej
Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło projekt nowego rozporządzenia dotyczącego oceny charakterystyki energetycznej budynków, w którym zdefiniowano także propozycje klas. Ministerstwo zapowiada wejście w życie tego rozporządzenia (i systemu klasyfikacji) w 2026 r. Obecnie trwają konsultacje projektu.
Klasy charakterystyki energetycznej dla budynków wielo- i jednorodzinnych według projektu nowego rozporządzenia
![](https://strefainstalatora.pl/wp-content/uploads/2024/07/water-folder-day-2024001.jpg)
![](https://strefainstalatora.pl/wp-content/uploads/2024/07/water-folder-day-2024002-1.jpg)
Definicje klas charakterystyki według dyrektywy EPBD
Standard energetyczny budynków bezemisyjnych według znowelizowanej dyrektywy EPBD [1]
![](https://strefainstalatora.pl/wp-content/uploads/2023/07/standard-zeroemisyjny-UE.jpg)
Kiedy UE zamierza podnosić klasy charakterystyki energetycznej istniejących budynków?
Zgodnie z dyrektywą EPBD w budynkach istniejących należy poprawiać standard energetyczny budynków o najniższej klasie:
- w przypadku budynków niemieszkalnych trzeba poprawić standard energetyczny 16% budynków do 2030 r. i 26% budynków do 2033 r,;
- w przypadku budynków mieszkalnych trzeba ograniczyć średnie zużycie energii pierwotnej – o co najmniej 16% do 2030 roku oraz o co najmniej 20–22% do 2035 roku [1].
W Polsce „wampirów energetycznych” (budynków nieefektywnych energetycznie, czyli źle lub słabo zaizolowanych, przestarzałych technologicznie i marnujących ogromne ilości energii) tylko wśród samych domów jednorodzinnych – jest bardzo dużo. Według opracowania Polskiego Alarmu Smogowego, aż 1 mln 778 tys. domów jednorodzinnych w Polsce nie ma żadnej izolacji cieplnej ścian (standard zerowy izolacji), a kolejnych 347 tys. ma bardzo niski standard ocieplenia (izolacja ścian do 7 cm grubości) – przy ogólnej liczbie domów jednorodzinnych 6,3 mln (dane GUS za 2021 r.).
PORT PC i Instytut Reform, Rozpakowujemy RePowerEU. Kierunek na zdrowe i przyjazne energetycznie domy [2].
Źródła i akty prawne
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz. Urz. UE z dn. 8 maja 2024)
- Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, Instytut Reform: Rozpakowujemy RePowerEU (komplet sześciu poradników).
![EPBD w Strefie Instalatora](https://strefainstalatora.pl/wp-content/uploads/2023/07/EPBD-strefa-instalatora-500x480.jpg)
EPBD – znowelizowana dyrektywa a polska branża instalacyjna
Cykl o nowej dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) przyjętej w marcu 2024 r. przez Parlament Europejski i Radę UE. Jakie zapisy zawiera dyrektywa i co to oznacza dla branży instalacyjnej?
Czytaj w SI o dyrektywie EPBD.