Nadchodzi zaostrzenie standardu energetycznego budynków w całej Unii Europejskiej. Zapewne już za 7 lat wszystkie nowe budynki będą musiały być bezemisyjne. To oznacza bardzo niskie zużycie energii pierwotnej, powszechne korzystanie z OZE, a także eliminację emisji CO2 ze spalania paliw kopalnych w budynkowych źródłach energii. Czym dokładnie cechuje się budynek bezemisyjny jako standard energetyczny budynków?
Standard energetyczny budynków – stan obecny
Standard energetyczny budynków określany jest przez wskaźnik EP (zużycie energii pierwotnej). W Polsce obowiązuje standard budynków niemal zeroenergetycznych, zapisany w rozporządzeniu Warunki Techniczne dla budynków i określany jako WT2021 [1]. Od 30 grudnia 2020 r. wszystkie budynki nowe lub przechodzące gruntowny remont muszą mieć wskaźnik EP nie wyższy niż zapisany w tym standardzie oraz cechować się odpowiednią wysoką izolacyjnością przegród budowlanych.
Nadchodzi jednak kolejne zaostrzenie tych wymogów. W Unii Europejskiej zakończyły się prace nad nowelizacją dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). W dyrektywie tej znajduje się zapis dotyczący wymaganego standardu energetycznego budynków. Dyrektywa [2, 3] zawiera bardzo ważny zapis: w niedalekiej przyszłości wszystkie nowe budynki mają być bezemisyjne (zeromisyjne).
Budynek bezemisyjny, czyli jaki?
W języku polskim najczęściej pojawia się określenie „budynek bezemisyjny”. Można spotkać również określenie „budynek zeroemisyjny”. Budynek bezemisyjny/zeroemisyjny (zero emission building – ZEB) według dyrektywy to:
budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z załącznikiem I, w którym to budynku bardzo niska ilość nadal wymaganej energii pochodzi w pełni z energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu, od społeczności energetycznej działającej w zakresie energii odnawialnej […] lub z systemu ciepłowniczego i chłodniczego
Art. 2. 2. znowelizowanej dyrektywy EPBD [2]
Dodatkowym wymogiem dla budynku bezemisyjnego jest określenie współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia budynku. Wartość ta, obliczona na 50 lat, stanie się częścią świadectwa charakterystyki energetycznej.
A w praktyce?
Budynek bezemisyjny musi mieć klasę charakterystyki energetycznej co najmniej A (czytaj więcej o klasach energetycznych budynków) oraz nie może emitować na miejscu CO2 z paliw kopalnych. Jak wyjaśnia dr inż. Małgorzata Smuczyńska, wiceprezeska Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), brak lokalnej emisji oznacza ogrzewanie za pomocą:
- efektywnej sieci ciepłowniczej (wykorzystującej OZE lub ciepło odpadowe);
- pompy ciepła z instalacją PV (bilansującą roczne zużycie energii elektrycznej pompy ciepła);
- kotła na biomasę.
Wymóg ten spełni też miejscowa produkcja energii przez inne urządzenia wykorzystujące OZE, np. kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe czy (w przyszłości) rozwiązania wykorzystujące biogaz/biometan.
W dyrektywie przewidziano też, że spełnienie tych wymagań dla niektórych budynków może okazać się niewykonalne technicznie. Wówczas zużywana energia pierwotna powinna pochodzić z sieci i spełniać kryteria określone w prawie krajowym.
Tabela przedstawia wartości maksymalne EP, które będą obowiązywać w całej UE (dla Polski – wartości dla kontynentalnej strefy klimatycznej UE) dla budynków nowych. Konkretne wartości ma ustalić każdy kraj.
Od kiedy nowy standard energetyczny budynków?
Zgodnie z art. 7 dyrektywy, daty nowych obowiązków wyglądają następująco:
- od dnia 1 stycznia 2028 r. bezemisyjne mają być nowe budynki zajmowane lub będące własnością organów publicznych
- od dnia 1 stycznia 2030 r. bezemisyjne mają być wszystkie nowe budynki.
Przewiduje się tez, że istniejące budynki zostaną przekształcone w budynki o zerowej emisji do 2050 roku.
Konkretne daty zapisane w dyrektywie zostaną także uwzględnione w prawie krajowym. W Polsce oznacza to nowelizację rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1], w którym zapisany jest obowiązujący obecnie standard WT 2021.
Źródła i akty prawne
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 1225)
- COM(2021) 802 final. Wniosek: DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona). 2021/0426(COD) – wersja w j. polskim
- Poprawki Parlamentu Europejskiego do wniosku KE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków przyjęte 14 marca 2023 r. – wersja w j. angielskim
EPBD – znowelizowana dyrektywa a polska branża instalacyjna
Cykl o nowej dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) przyjętej w marcu 2024 r. przez Parlament Europejski i Radę UE. Jakie zapisy zawiera dyrektywa i co to oznacza dla branży instalacyjnej?
Czytaj w SI o dyrektywie EPBD.
