“Zakaz stosowania kotłów” to hasło, które bardzo dobrze brzmi w mediach. Ogrzewnictwo na paliwa kopalne będzie w krajach UE stopniowo wycofywane. Wiąże się to z dekarbonizacją, ale i z bezpieczeństwem energetycznym UE, czyli niezależnością od paliw kopalnych z Rosji. Co wiemy dziś o kalendarzu odchodzenia od ogrzewania paliwami kopalnymi i od samych kotłów na paliwa kopalne.
O zakazie stosowania kotłów gazowych do ogrzewania budynków mówi się od maja 2022 r. Wtedy Komisja Europejska przyjęła strategię RePowerUE, związaną z uniezależnieniem od paliw kopalnych z Rosji. Zapisano w niej dążenie do zaprzestania stosowania „samodzielnych” kotłów na paliwa kopalne (np. gazowych, węglowych i olejowych) najpóźniej do 2029 roku (z dopuszczeniem stosowania wysoko efektywnych rozwiązań hybrydowych). Strategia ta nie ma jednak żadnej mocy prawnej.
Kotły na paliwa kopalne – gdzie jest mowa o odchodzeniu od nich?
Natomiast konkretne zapisy zawarte zostaną w nowej dyrektywie sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Obecnie trwają prace na tą dyrektywą. 14 marca 2023 r. Parlament UE zatwierdził swoje stanowisko – propozycję nowelizacji dyrektywy. Obecnie trwa etap tzw. trilogów – negocjacji między Radą UE, Parlamentem i Komisją Europejską. Zatem wciąż mówimy o propozycji, a podawane daty stanowią przedmiot gorących dyskusji.
Negocjowana obecnie w UE propozycja Parlamentu Europejskiego mówi, że:
- państwa członkowskie będą musiały zaplanować stopniowe wycofanie ogrzewania paliwami kopalnymi do 2035 roku (z możliwością przedłużenia dla niektórych krajów do 2040 roku.
To oznacza stopniowe wycofywanie stosowanie paliw kopalnych (węgiel, olej, gaz ziemny). Czy koniecznie oznacza wycofywanie samych kotłów gazowych – trudno dziś powiedzieć. Pamiętajmy, że o ile gaz ziemny jest paliwem kopalnym, o tyle nie jest nim biogaz. Zanim w Polsce cokolwiek się wydarzy, w polskich aktach prawnych będą musiały pojawić się odpowiednie zapisy.
Budynki zeroemisyjne w Europie
Drugi ważny zapis mówi, że:
- od 2030 roku wszystkie nowe budynki mają być zeroemisyjne (w przypadku budynków zajmowanych czy eksploatowanych przez władze publiczne – od 2027 roku).
Ten zapis oznacza, że nowe budynki nie będą mogły emitować dwutlenku węgla pochodzące z paliw koplanych. Poważnie ogranicza to wykorzystanie do ogrzewania lub przygotowania c.w.u. kotłów, w których zachodzi spalanie paliw kopalnych – węglowych, gazowych i olejowych. Choć emisja CO2 dotyczy spalania w każdym kotle – także tym na biomasę – w przypadku budynków zeroemisyjnych mówimy tylko o urządzenia na paliwa kopalne. Dlatego przepis ten nie będzie dotyczył urządzeń spalających biomasę czy w przyszłości biogaz/biometan.
Koniec zachęt finansowych do kotłów na paliwa kopalne
Parlament UE proponuje też wycofanie od 2024 roku dotacji i innych zachęt finansowych do kotłów na paliwa kopalne. Pozostałe instytucje proponują wydłużenie tego czasu – Rada UE proponuje, by zakaz ten obowiązywał już od 2025 roku. Natomiast Komisja UE opowiada się za 2027 r. Oznaczałoby to istotne zmiany w takich programach jak “Czyste Powietrze”. Unia planuje także wyjątki dla kotłów, które odpowiednio wcześnie zostaną wybrane do wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub Funduszu Spójności.
Znowelizowana dyrektywa ma wejść w życie na początku 2024 roku.
Klasy efektywności energetycznej budynków
Budynki mieszkalne musiałyby osiągnąć co najmniej klasę energetyczną E do 2030 r., a D do 2033 r. – w skali od A do G, przy czym ta ostatnia odpowiada 15% budynków o najgorszych parametrach w krajowych zasobach państwa członkowskiego. Budynki niemieszkalne i publiczne musiałyby osiągnąć te same oceny odpowiednio do 2027 i 2030 roku. Poprawa charakterystyki energetycznej (która może przybrać formę prac izolacyjnych lub ulepszenia systemu grzewczego) miałaby miejsce, gdy budynek jest sprzedawany lub poddawany gruntownemu remontowi, a w przypadku gdy jest wynajmowany – gdy podpisywana jest nowa umowa.
komunikat prasowy Parlamentu Europejskiego
EPBD – znowelizowana dyrektywa a polska branża instalacyjna
Cykl o nowelizowanej dyrektywie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). Do jesieni 2023 r. trwają prace trójstronne – trilog (Parlament Europejski, Komisja Europejska i Rada UE) nad propozycją dyrektywy. Publikację dyrektywy zaplanowano na pierwszą połowę 2024 roku.
Czytaj w SI o dyrektywie EPBD.
