Wobec zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego, które napływa do domów, w ofercie producentów pojawiają się tzw. filtry antysmogowe. Takiego pojęcia nie ma jednak w prawie ani w normach. Jak można zatem zdefiniować takie filtry?
Filtry antysmogowe powinny usuwać cząstki składające się na smog – np. PM 2,5 – ze skutecznością co najmniej 50% tak, aby zapewnić w pomieszczeniu stężenie PM2,5 < 10 μg/m3. Wyjaśnijmy kolejno składniki tej definicji.
Filtry antysmogowe – skuteczność
Od lipca 2018 roku obowiązuje norma PN-EN ISO 16890 Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej – Część 1: Specyfikacje techniczne, wymagania i system klasyfikacji skuteczności określony na podstawie wielkości cząstek pyłu (ePM) . Według tej normy skuteczność filtra do wentylacji ogólnej określa się w odniesieniu do pyłów o frakcjach PM 10, PM 2,5, PM 1. Według tej normy każdy filtr może być opisany za pomocą trzech klas skuteczności: ePM10XX%, ePM2,5YY%, ePM1ZZ%. Wobec tego istnieje ponad 30 klas filtrów.
Zgodnie z tą klasyfikacją, minimalna skuteczność filtra do wentylacji ogólnej to 50%. Filtr antysmogowy powinien więc usuwać cząstki PM 2,5 ze skutecznością co najmniej 50%, a więc powinien mieć co najmniej klasę ePM2,550%.
Stężenie cząstek PM 2,5 w powietrzu wewnętrznym
Jako poziom bezpieczny najczęściej przyjmowano wartość zalecaną w wytycznych WHO z 2005 roku – PM2,5 < 10 μg/m3 (wartości te dotyczą powietrza zewnętrznego). Przyjmowanie tej wartości zaleca także organizacja Eurovent, choć wytyczne WHO niedawni zmieniły się na bardziej restrykcyjne. Aby filtr ePM2,5 50% działał jako antysmogowy, stężenie PM 2,5 w powietrzu zewnętrznym musiałoby wynosić maks. 20 mg/m3.
W Polsce łatwo o przekroczenie tej wartości. Tak było w przykładowym dniu grudnia 2020 roku w 62 z 71 stacji pomiarowych sieci Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Najwyższa zmierzona wartość stężenia PM 2,5 w tym dniu wyniosła 58,9 μg/m3. Obliczmy skuteczność filtra antysmogowego, która zapewni stężenie PM 2,5 wynoszące 10 μg/m3 w powietrzu wewnętrznym.
Obliczeniową skuteczność filtra wyraża się przez prostą zależność:
ePM Xobl =( [PM X]zew – [PM X]wew) / [PM X]zew
- [PM X]wew – stężenie cząstek pyłu zawieszonego za filtrem (wewnątrz pomieszczenia);
- [PM]zew – stężenie cząstek pyłu zawieszonego przed filtrem (na zewnątrz).
Obliczeniowa skuteczność filtra musiałaby wynosić 83%. Według normy, będzie to filtr klasy ePM2,5 85%. Dobór filtra do konkretnej instalacji powinien więc uwzględniać jakość powietrza zewnętrznego. Podstawą do tego może być zebranie danych archiwalnych z okolicy, w której ma być zainstalowany filtr.
