W grudniu 2023 roku NFOŚiGW zamroził wypłaty dotacji z “Czystego Powietrza”. Do początku lutego Ministerstwo klimatu i środowiska we współpracy z NFOŚiGW zgromadziło środki na wypłatę dotychczasowych dotacji. Trwają także prace nad zabezpieczeniem środków z programów europejskich na dalsze funkcjonowanie programu.
[materiał aktualizowany na bieżąco]
Program “Czyste Powietrze” przez ostatni rok cieszył się dużym zainteresowaniem osób decydujących się na termomodernizację domów. Wynikało to m.in. z coraz bardziej korzystnych warunków dotacji, a także uproszczenia procedur. Z 85 tys. wniosków złożonych w 2019 roku dotarliśmy do 217 tys. wniosków w 2023 roku. Jednak przełom roku (2023/2024) przyniósł widmo kryzysu w programie. W znacznym stopniu wyczerpały się środki, którymi dysponował Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Jak podał w komunikacie z 18 stycznia 2024 r. Polski Alarm Smogowy:
Luka wynosi już ponad 300 milionów złotych i każdego tygodnia rośnie o kolejne 100 milionów. Do końca lutego kwota niewypłaconych pieniędzy wzrośnie do 700 milionów złotych. Mówimy o co najmniej kilkunastu tysiącach rodzin, które poniosły koszty ocieplenia domów i wymiany źródła ciepła i teraz oczekują na refundację.
Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego
Wypłaty dotacji z “Czystego Powietrza”
7 lutego 2024 r. ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska w programie “Graffiti Polsat News” podała, że program odzyskał płynność finansową. Wszystkie zaległe dotacje dla beneficjentów, a także prefinansowania dla wykonawców już wypłacono. Jak poinformowala 1 lutego 2024 r. Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, nastąpiła kolejna wypłata ze środków Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR). Fundusz ten finansuje inwestycje zgłoszone do Krajowego Planu Odbudowy. Na wypłaty w programie “Czyste Powietrze” przeznaczono 398 mln zł. NFOŚiGW potwierdził otrzymanie tej kwoty i przekazanie jej do 16 funduszy wojewódzkich.
Pierwsze środki po zamrożeniu wypłat ruszyły 19 stycznia 20024 roku, co zapowiedziała podczas konferencji prasowej 15 stycznia 2024 r. ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Wówczas z Krajowego Planu Odbudowy popłynęła pierwsza transza – 200 mln zł. Jak informowały wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, środki te w całości trafiły już do beneficjentów, ale także do wykonawców korzystających z mechanizmu prefinansowania.
Ministerstwo i NFOŚiGW pracują także nad włączeniem do budżetu „Czystego Powietrza” środków unijnych z programu FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko).
Pracujemy też nad środkiem zaradczym, który pozwoli na wypłacenie wszystkich zaległości. Docelowo chcemy uruchomić pulę środków dostępnych z #FEniKS na 2024 r., czyli Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko
Paulina Hennig-Kloska, ministra klimatu i środowiska (wypowiedź z 15 stycznia 2024 r.)
Równolegle trwają prace nad uszczelnieniem programu. Chodzi o realizowanie takich inwestycji, które pozwolą na rzeczywiste oszczędności energii beneficjentom programu. Pierwsze zapowiedzi dotyczą montażu pomp ciepła o potwierdzonej jakości. Kolejne zmiany mają dotyczyć odpowiedniego zakresu prac. W tym przypadku chodzi o to, by nie montować pomp ciepła w energochłonnych budynkach.