Ochrona oczu dla instalatora musi zapewnić odpowiedni stopień ochrony. Producenci okularów i gogli ochronnych często powołują się na zgodność swoich produktów z normami. Zwykle główną normę stanowi EN 166 Ochrona indywidualna oczu. Wymagania. Soczewki zgodne z normą muszą mieć odpowiednie znakowanie.
Znając znaczenie oznakowania na soczewce, można „rozkodować” każde okulary lub gogle ochronne oraz osłony całotwarzowe pod kątem konkretnych potrzeb.
Znakowanie soczewki, czyli ciąg symboli trwale wyryty na soczewce, obejmuje:
- numer kodowy filtra, oznakowanie stopnia ochrony i poziomu zaciemnienia;
- klasa optyczna;
- symbol producenta,
- symbole odporności mechanicznej,
- dodatkowe symbole dotyczące cech użytkowych i obszarów zastosowań.
Przeczytaj także: wymogi prawne wobec okularów ochronnych
Filtry optyczne
Soczewki mogą cechować się następującymi możliwościami ochrony:
- 2 i 3 – ochrona przed promieniowaniem nadfioletowym;
- 4 – ochrona przed podczerwienią;
- 5 i 6 – ochrona przed olśnieniem słonecznym.
Stosuje się także symbole:
- C – lepsze rozpoznawanie kolorów;
- R – podwyższony współczynnik odbicia w podczerwieni.
Prawidłowo oznakowanie soczewek obejmuje także oznakowanie kolorów (poziomu zaciemnienia) soczewek. Często stosowane są następujące kody kolorów:
- 1,2 – przezroczyste lub żółte
- 1,7 – ze srebrną powłoką lustrzaną IN/OUT lub z minimizerem
- 2,5 – brązowe lub szare
- 3,1 – ciemnobrązowe, ciemnoszare, niebieskie lub czerwone lustrzane.
Klasa optyczna a ochrona oczu instalatora
Zgodnie z normą, ochrona oczu dla instalatora (i nie tylko) wymaga obowiązkowego podania klasy optycznej. Mówi ona o tym, jak długo można używać danych okularów lub gogli. Klasa 1 mówi o tym, że okulary nadają się do prac ciągłych. Takie okulary należy wybierać, jeśli pracujemy w nich przez dłuższy czas. Okulary klasy 2 nadają się do pracy nieregularnej lub przerywanej, zaś okulary klasy 3 do prac tzw. przygodnych (w wyjątkowych sytuacjach). W tej klasie obowiązuje wręcz zakaz ciągłego noszenia.
Odporność (wytrzymałość) mechaniczna
Wytrzymałość mechaniczna w przypadku oznacza odporność na uderzenie, np. pyłami czy odpryskami. Wiąże się ona zarówno z wielkością cząstki, która może uderzyć o soczewkę podczas prac, jak i energią tej cząstki. Dużą energię mają cząstki o dużej prędkości – np. pył szlifierski. Praktyka podpowiada, że do prac budowlanych i instalacyjnych warto wybierać soczewki o podwyższonej odporności. Chodzi tutaj m.in. o zagrożenie większymi cząstkami, ale o mniejszej energii. Natomiast pracując na przykład ze szlifierką potrzebujemy soczewek o odporności na uderzenie o średniej lub wysokiej energii.
Zgodnie z normą, o odporności mechanicznej mówią następujące oznaczenia:
- F – uderzenie o niskiej energii (przybliżona prędkość cząstki do 45 m/s),
- B – uderzenie o średniej energii (przybliżona prędkość cząstki do 120 m/s),
- A – uderzenie o wysokiej energii (przybliżona prędkość cząstki do 190 m/s) – uwaga, to oznaczenie nie powinno dotyczyć gogli ani okularów, tylko osłon całotwarzowych,
- S – podwyższona odporność na uderzenia, czyli na uderzenia cząstek o większej masie i średnicy, ale niższej prędkości (przybliżona prędkość cząstki do 5,1 m/s),
Brak oznaczenia odporności mechanicznej oznacza, że soczewki mają minimalną wytrzymałość. Do symbolu odporności mechanicznej może być dodany także symbol T. Mówi on o tym, że testy przeprowadzano w skrajnych temperaturach (od -5 do +55oC).
Ochrona oczu dla instalatora – dodatkowe cechy użytkowe
Soczewki mogą mieć też dodatkowe właściwości, dzięki którym ułatwiają pracę i są bardziej trwałe:
- K – odporność powierzchni na uszkodzenia (zarysowania) przez drobne cząsteczki,
- N – odporność na zaparowanie (zaroszenie).
Zastosowanie
Zastosowanie soczewek wiąże się ze stopniem zabezpieczenia przed czynnikami szkodliwymi:
- 3 – ochrona przed kroplami lub rozbryzgami cieczy;
- 4 – ochrona przed pyłem większym niż 5 µm;
- 5 – ochrona przed gazem lub pyłem mniejszym niż 5 µm;
- 8 – ochrona przed działaniem łuku elektrycznego;
- 9 – ochrona przed gorącymi ciałami stałymi lub stopionymi metalami.
Ochrona oczu dla instalatora – przykładowy opis soczewek
Jak odczytać oznaczenie: 2C-1.2 symbol producenta 1 KN FT 3
- 2C-1.2 (stopień ochrony i stopień zaciemnienia) ochrona przed promieniowaniem UV z dobrą rozpoznawalnością kolorów w kolorze przezroczystym lub żółtym;
- 1 (klasa optyczna) – okulary przystosowane do prac ciągłych;
- FT (trwałość mechaniczna) – ochrona przed uderzeniami cząstek o wysokiej prędkości i niskiej energii (45 m/s) i sprawdzona ochrona przed uderzeniami w skrajnych temperaturach od -5°C do +55°C;
- KN (odporność) – odporność na uszkodzenia powierzchni przez drobne cząstki i odporność na zaparowanie;
- 3 (zastosowanie) – ochrona przed cieczami (w postaci kropel lub rozbryzgów).
