Magnetyt, czyli ciemny osad w instalacji grzewczej

Niedogrzanie grzejników, spadek wydajności ogrzewania, a na filtrach przy kotle czy po spuszczeniu wody z instalacji lub jej płukaniu widać ciemny osad. Czy instalacja jest brudna albo że dostała się do niej… ziemia? Tak czasem myślą klienci, ale takie wyjaśnienia można włożyć między bajki. Ten osad to magnetyt – produkt korozji żelaza.

Ciemny osad w instalacji grzewczej to magnetyt (tetratlenek triżelaza). W naturze występuje jako ruda żelaza, w instalacji grzewczej powstaje jako produkt korozji elementów stalowych. Żelazo z tych elementów wchodzi w reakcję z tlenem, pod wpływem obecnych w wodzie jonów agresywnych. Powstały produkt ma formę szlamu (osadu) opadającego np. do dolnej części grzejnika, jednak część rozdrobnionych cząstek pływa w instalacji. Magnetyt ma własności magnetyczne, więc łatwo osadza się na elementach metalowych, takich jak części pomp czy zaworów.

Co dzieje się w instalacji, w której jest magnetyt

  • zwiększają się opory przepływu (zmniejszenie średnic rur przez gromadzenie osadów), co powoduje zmniejszenie efektywności pracy instalacji;
  • blokady i zatarcia pomp i zaworów, prowadzące do ich awarii;
  • zatykanie filtra na kotle i jego okresowe wyłączenia;
  • mniejsze oddawanie ciepła przez grzejniki (niedogrzanie).

Magnetyt a błędy wykonania i konserwacji instalacji grzewczej

Odkrycie ciemnego osadu w instalacji bez jego prawidłowego rozpoznania kończy się zwykle dopuszczeniem do instalacji świeżej wody. Jeśli nie jest ona poddana uzdatnieniu (np. demineralizacji) i zawiera tlen, na nowo wprowadza się do instalacji składniki odpowiedzialne za korozję. W ten sposób proces niszczenia elementów i powstawania magnetytu rozpocznie się od nowa. W efekcie problemy wrócą. Uzupełnianie wody w instalacji może też zachodzić automatycznie, bez wiedzy użytkownika. Dzieje się tak na przykład wtedy, kiedy naczynie wzbiorcze ma zbyt małą pojemność i nie jest w stanie przejąć jej nadmiaru lub w przypadku uszkodzenia naczynia.

Jak poradzić sobie z magnetytem

Na powstawanie magnetytu wpływa zarówno prawidłowość wykonania instalacji (szczelność, wielkość naczynia wzbiorczego), jak i jakość wody grzewczej. Jeśli w samej instalacji nie ma błędów i uszkodzeń, należy skupić się na jakości wody. Działania powinny zależeć od rzeczywistego składu i korozyjności wody. Możliwe rozwiązania to:

  • uzupełnienie instalacji o urządzenia umożliwiające separację magnetyczną zanieczyszczeń (filtry z separatorem, odmulacze);
  • zastosowanie inhibitora korozji odpowiedniego do składu wody wodociągowej.

Filtry magnetyczne wymagają okresowego czyszczenia lub wymiany (zależnie od zastosowanego rozwiązania). Zaniedbanie tej części konserwacji powoduje, że przestają działać prawidłowo.

Ponieważ całkowita eliminacja magnetytu z instalacji może być trudna, producenci pomp i zaworów stosują czasem także zabezpieczenia swoich urządzeń przed zanieczyszczeniami mogącymi pojawić się w instalacji. Przykładowym rozwiązaniem jest zastosowanie elementów konstrukcyjnych ceramicznych i węglowych, dzięki czemu zmniejsza się osadzanie cząstek magnetycznych.

Zdjęcie główne: Adey

Magnetyt i inne problemy jakości wody kotłowej. Poznaj i rozwiąż! E-book "Jakość wody kotłowej"

Warto przeczytać także:

Leave a Comment