Zagrożenie Legionellą pojawia się różnych przypadkach, np. po dłuższym przestoju instalacji wodociągowej. O taki problem nietrudno podczas epidemii COVID-19. W krajach europejskich od początku pandemii odnotowuje się zwiększoną liczbę przypadków legionellozy. Mogą one wiązać się ze źle przygotowanym ponownym uruchomieniem instalacji po przestojach.
Na południu Europy (np. w Portugalii) na początku pandemii nie brakowało doniesień o licznych przypadkach zakażeń bakterią Legionella pneumophila. Jej początkowe objawy mogą przypominać te powodowane przez wirusa SARS-CoV-2… Pojawiły się wręcz zalecenia (choć nieoficjalne), by wraz z diagnostyką COVID-19 badać pacjentów pod kątem zakażenia Legionellą. Jakie zatem związek istnieje między tymi dwoma patogenami?
Zagrożenie Legionellą a COVID-19
Legionella to bakteria dobrze znana wodociągowcom. Ten powodujący m.in. zapalenie płuc drobnoustrój dobrze rozwija się w zastoiskach wody o temperaturze 20-60oC (optimum 35-50oC), które powstają na przykład na tzw. martwych końcach instalacji wodociągowej. Warunkom takim sprzyja dłuższy przestój instalacji wodociągowej. Kiedy instalacja wraca do normalnej pracy bez odpowiedniego przygotowania, odkręcenie kurka z ciepłą wodą staje się ryzykowne. Przy zwykłym myciu rąk wdycha się aerozol wodny, który może zawierać bakterie Legionella. Wraz z drobnymi kroplami mogą one dostać się do płuc, powodując poważną chorobę – legionellozę.
Prawo a zagrożenie Legionellą
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury1:
§ 120. 2a. Instalacja wodociągowa ciepłej wody powinna umożliwiać przeprowadzanie ciągłej lub okresowej dezynfekcji metodą chemiczną lub fizyczną (w tym okresowe stosowanie metody dezynfekcji cieplnej), bez obniżania trwałości instalacji i zastosowanych w niej wyrobów. Dla przeprowadzenia dezynfekcji cieplnej niezbędne jest zapewnienie uzyskania w punktach czerpalnych temperatury wody nie niższej niż 70 °C i nie wyższej niż 80 °C.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia2 wskazuje, że Postępowanie dezynfekcyjne (dezynfekcja termiczna lub chemiczna) powinno zostać ponadto podjęte zawsze: 1) w przypadku wyłączenia instalacji wodociągowej na dłużej niż 1 miesiąc […].
Jakie można z tego wyciągnąć wnioski eksploatacyjne?
Dezynfekcja instalacji, a przynajmniej jej badanie!
Dobrą praktyką powinno się stać odpowiednie przygotowanie instalacji po przestoju do rozruchu. Po przestoju (nawet krótszym niż wskazany w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia miesiąc) należy zbadać instalację pod kątem obecności bakterii Legionella. Jeśli wykazana zostanie jej obecność, trzeba instalację zdezynfekować (stosując na przykład przegrzew ciepłej wody lub szokową dezynfekcję chemiczną). Po dezynfekcji konieczne jest płukanie (przez co najmniej 5 minut).
Akty prawne
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. 2017, poz. 2294)
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz. U. 2019, poz. 1065)
Zdjęcie: Ninian Reid / Flickr na lic. CC BY 2.0
