Ustawa F-gazowa. Których pomp ciepła dotyczy?

Wciąż można spotkać zdania, że dana pompa ciepła podlega lub nie podlega ustawie F-gazowej. W praktyce ustawa F-gazowa wymusza, by określone pompy ciepła instalował, serwisował czy kontrolował certyfikowany instalator. Przez “certyfikat” należy rozumieć certyfikat personalny, zwany certyfikatem F-gazowym lub uprawnieniem F-gazowym.

Pompy ciepła a ustawa F-gazowa

Po pierwsze, pompy ciepła należą do urządzeń podlegających wymaganiom ustawy F-gazowej [1] oraz unijnego Rozporządzenia F-gazowego [2]. Wymienia je wprost art. 4 Rozporządzenia F-gazowego.

Po drugie, oba akty prawne dotyczą pomp ciepła zawierających fluorowane gazy cieplarniane. Należą tu czynniki syntetyczne fluorowane, w tym R410A czy alternatywny R32. Od tych wymogów prawnych są więc wolne pompy ciepła na propan (R290) i na dwutlenek węgla (R744).

Po trzecie, znaczenie am efekt cieplarniany powodowany przez dany czynnik chłodniczy i podatność pompy ciepła na emisję tego czynnika. Dlatego nie mówi się o napełnieniu pompy czynnikiem chłodniczym, a o tonach ekwiwalentu CO₂:

• „tona(-y) ekwiwalentu CO₂” oznacza ilość gazów cieplarnianych, wyrażoną jako iloczyn masy gazów cieplarnianych w tonach metrycznych i ich współczynnika ocieplenia globalnego.

Które urządzenia “podchodzą” pod wymogi prawa F-gazowego?

Rozporządzenie F-gazowe (a tym samym polska ustawa) dotyczy następujących urządzeń:

• pompy ciepła, które zawierają fluorowane gazy cieplarniane w ilości 5 ton ekwiwalentu CO₂ lub większej;
• pompy ciepła hermetycznie zamknięte, zawierające fluorowane gazy cieplarniane w ilościach mniejszych niż 10 ton ekwiwalentu CO₂.

Zgodnie z rozporządzeniem F-gazowym „hermetycznie zamknięte urządzenie” oznacza urządzenie, w którym wszystkie części zawierające fluorowany gaz cieplarniany są szczelnie zamknięte za pomocą spawania, lutowania twardego lub innej podobnej metody trwałego łączenia, która może obejmować także zabezpieczone zawory lub zabezpieczone wejścia serwisowe, które umożliwiają prawidłową naprawę lub unieszkodliwianie i których zbadany poziom wycieków jest mniejszy niż 3 gramy rocznie przy ciśnieniu wynoszącym co najmniej jedną czwartą maksymalnego dopuszczalnego ciśnienia.

W praktyce “urządzeniami hermetycznie zamkniętymi” są monoblokowe pompy ciepła. Zawartość fluorowanych gazów cieplarnianych, wyrażona w tonach ekwiwalentu CO₂ podana jest na tabliczce znamionowej.

Może to oznaczać, że z dwóch pomp ciepła o takim samym (wyrażonym w jednostkach masy) napełnieniu czynnikiem chłodniczym jedna podlega ustawie F-gazowej i rozporządzeniu F-gazowemu, a druga nie. Inny przypadek – dla pompy ciepła, której czynnik ma wyższe GWP, wymagania mogą być bardziej surowe. Chodzi głównie o większą częstotliwość kontroli szczelności.

Akty prawne

1. Ustawa z dnia 15 maja 2015r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (tekst jednolity Dz. U. 2019 poz. 2158).
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006

Zdjęcie główne: Gerd Altmann / Pixabay