Projektanci, inwestorzy i wykonawcy często poszukując tańszych rozwiązań stosują w instalacjach wody lodowej stal węglową zamiast droższej stali nierdzewnej lub miedzi. Oferowany przez firmę Geberit system zaprasowywany – Geberit Mapress C-Stahl, wykonany ze stali węglowej zewnętrznie ocynkowanej jest bardzo dobrym rozwiązaniem dla układów zamkniętych. Warunkiem jest spełnienie wymagań dotyczących odpowiedniego zabezpieczenia powierzchni zewnętrznej przed korozją.
materiał przygotowany przez Partnera Strefy Instalatora – firmę Geberit
Zalety systemu Geberit Mapress C-Stahl, który ma zastosowanie wyłącznie w zamkniętych systemach chłodzenia (bez dostępu tlenu), są oczywiste. System zaprasowywany jest łatwy w obróbce. Podczas prac nie stosuje się otwartego ognia, co ma szczególne znaczenie podczas pracy w istniejących obiektach. Technologia zaprasowywania w znakomity sposób wyprzedza inne techniki połączeń pod względem bezpieczeństwa i ochrony przeciwpożarowej. Należy jednak pamiętać o kilku aspektach, które zagwarantują bezawaryjną pracę instalacji przez wiele lat.
Korozja atmosferyczna
Niestopowa stal węglowa może korodować w zewnętrznych warunkach atmosferycznych. Dlatego też należy stosować ją wyłącznie wewnątrz budynków w suchym środowisku lub z odpowiednim zabezpieczeniem przed wilgocią. Systemy rurowe wykonane ze stali węglowej należy chronić przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi, takimi jak deszcz i śnieg. Dotyczy to również przechowywania i transportu rur i kształtek!
System rurowy Geberit Mapress C-Stahl, ocynkowany na zewnątrz warstwą ocynku o grubości 8 μm, spełnia poziom naprężeń 1 zgodnie z normą EN ISO 2081. Nadaje się zatem do montażu w suchych, ciepłych zamkniętych pomieszczeniach (kategoria korozyjności C1).
Jednak wewnątrz budynku może również pojawić się wilgoć na powierzchni rury, przykładowo wtedy, gdy pomieszczenia są słabo wentylowane i wprowadzona z zewnątrz duża ilość wilgoci osiada na powierzchni rur sprzyjając korozji. Skuteczna ochrona przed kondensacją jest zatem obowiązkowa.
Ochrona powierzchni zewnętrznej
Montaż systemu rurowego w zamkniętych obiegach chłodzenia w zakresie temperatur od -30 do +100 °C wymaga zabezpieczenia powierzchni rur i kształtek przed procesem kondensacji. Rury i złączki należy przed położeniem izolacji zabezpieczyć poprzez dwukrotne malowanie farbami przeznaczonymi do malowania powierzchni metalowych ocynkowanych (zgodnie z AGI Q151).
W przypadku rur znakomitym rozwiązaniem jest zastosowanie systemowej rury Geberit Mapress z trwałą powłoką wykonaną z białego polipropylenu. Dzięki tej powłoce nie wymaga się dodatkowego malowania powierzchni. Rury te dostępne są w zakresie średnic od 12 mm do 54 mm. Zapewniają skuteczną ochronę przed wilgocią zarówno na etapie transportu, przechowywania, jak i podczas eksploatacji.
Wykonywanie połączeń w systemie Geberit Mapress C-Stahl
Podczas wykonywania połączeń zaprasowywanych płaszcz z tworzywa sztucznego w prosty sposób usuwa się z rury za pomocą systemowego narzędzia – temperówki. Narzędzie to pozwala na zdjęcie warstwy PP tylko do odpowiedniej długości. Stanowi ona jednocześnie wymaganą dla prawidłowego procesu zaprasowania głębokość wsunięcia rury do złączki.
Należy jednak pamiętać, że złączki – wykonane ze stali węglowej – są zabezpieczone warstwą ocynku o grubości 8 μm. Zatem zgodnie z DIN EN ISO 2081 (poziom naprężeń 1) wymagają dodatkowej ochrony powierzchni, jeśli stosuje się je w zamkniętych systemach chłodzenia. W asortymencie firmy Geberit dostępne są specjalne taśmy wykonane z gumy butylowej w rolkach o szerokości 3 lub 5 cm do zabezpieczania złączek.
Istotne jest, aby zachować prawidłową kolejność wykonywania prac – najpierw próba szczelności, a potem zabezpieczanie złączek taśmą.
Podczas zabezpieczania złączki należy, lekko naciągając taśmę, owijać złączkę z zakładem 1 cm. Aby stworzyć ciągłą ochronę antykorozyjną należy dodatkowo wykonać zakład 5cm na rurze. Taśma uszczelniająca jest samoprzylepna, więc po obróbce tworzy warstwę wodoodporną. Można stosować ją w temperaturze roboczej od -60 do +100 °C.
UWAGA: Odpowiedzialność za planowanie i wykonanie ochrony antykorozyjnej spoczywa na projektantach i wykonawcach. Należy przestrzegać ogólnych wytycznych dotyczących stosowania odpowiednich zabezpieczeń antykorozyjnych.
Ochrona przed korozją wewnętrzną w systemie Geberit Mapress C-Stahl
System Geberit Mapress C-Stahl jest odporny na korozję wewnętrzną w zamkniętych instalacjach. Prawdopodobieństwo wystąpienia korozji wzrasta wraz z dostępem tlenu do instalacji. Tlen wprowadzany podczas napełniania lub uzupełniania instalacji nie powoduje korozji z uwagi na jego niewielką ilość. Dopiero stężenie tlenu przekraczające 0,1 g/m3 wskazuje na podwyższone ryzyko wystąpienia korozji.
Kolejnym czynnikiem sprzyjającym korozji jest jakość medium. Instalację wykonaną z rur ze stali węglowej należy napełniać wodą o wartości pH między 7,5 a 9,5. Najczęściej do wody dodaje się również środki przeciw zamarzaniu, zawierające inhibitory korozji. W takim przypadku należy każdorazowo uzyskać zapewnienie producenta systemu rurowego, o możliwości zastosowania danego środka przeciw zamarzaniu.
Surowe wymagania dla instalacji wody lodowej
Niemieckie wytyczne BTGA-Regel 3.003 dla instalacji wody lodowej dodatkowo precyzują wymagania dla jakości i składu chemicznego wody przeznaczonej do napełniania i uzupełniania instalacji. W niektórych przypadkach są one bardziej rygorystyczne niż obowiązujące normy.
Wytyczne mówią również o zachodzących reakcjach pomiędzy materiałem instalacji rurowej a medium tuż po napełnieniu. Według wytycznych pierwszą kontrolę jakości wody obiegowej należy przeprowadzić nie później niż 48 godzin po napełnieniu. Dotyczy to przewodności elektrycznej i twardości całkowitej. Zgodność z wytycznymi jest warunkiem koniecznym do zaakceptowania systemu przez klienta.
Podsumowanie
Należy pamiętać, że bezpieczne instalacje wody lodowej wykonane ze stali węglowej wymagają już w fazie projektowej doprecyzowania takich elementów jak:
- sposób montażu,
- zabezpieczenie systemu rurowego przed korozją zewnętrzną,
- odpowiedni dobór materiałów izolacyjnych,
- wytyczne dotyczące jakości medium oraz rodzaju i sposobu dozowania substancji przeciw zamarzaniu.
Każdy uczestnik procesu projektowo-wykonawczego stosujący systemy Geberit ma zapewnione wsparcie doświadczonych doradców i specjalistów Firmy na każdym etapie procesu.
Witam . Chciałbym zapytać czy w instalacji CO wykonanej z rur geberit można zastosować kształtkę np nypel stalowy ocynkowany obustronie . Czy nie będzie powodować to korozji ze względu na różnice materiałów
dzień dobry,
proszę o informacje: czy rury ze stali węglowej ocynkowane zewnętrznie, produkcji Państwa firmy, mogą być stosowane w instalacjach centralnego ogrzewania układanych w posadzkach i bruzdach .
Pozdrawiam
Artur Kaczmarek
Dzień dobry,
dziękujemy za pytanie. Przekazaliśmy je firmie Geberit.
Z pozdrowieniami
redakcja Strefy Instalatora
Można, ale izolacja cieplna nie wystarczy. Całość trzeba owinąć szczelnie folia izolacyjną, oddzielającą system rurowy od betonu.
(informacja bezpośrednio od firmy Geberit)
Z pozdrowieniami
redakcja SI