Problem z pracownikami w branży HVAC pojawia się w całej Europie. Holenderska firma consultingowa USP Marketing Consultancy pod koniec ubiegłego roku zbadała problem niedoboru pracowników. Badania objęły 6 krajów Europy: Belgia, Francja, Holandia, Niemcy, Polska i Wielka Brytania. Wnioski pozostają aktualne do dziś.
Problem z pracownikami w branży HVAC dotyka wszystkich segmentów działalności firm instalacyjnych – rynku mieszkaniowego i niemieszkaniowego, inwestycji nowych i remontowanych. Firmy, które wzięły udział w badaniu, zajmują się instalacjami grzewczymi (80%), wentylacją (60%) oraz chłodnictwem i klimatyzacją (50%). Procenty nie sumują się, bo większość firm zajmuje się różnymi rodzajami instalacji.
Ilościowy problem z pracownikami w branży HVAC
Wśród polskich firm instalacyjnych aż 64% podmiotów doświadcza realnych problemów wynikających z niedoboru pracowników. Dla porównania – podobne problemy ma 76% w Niemczech, 45% w Belgii, 63% w Holandii, 37% w UK, 51% we Francji). W Polsce szczególnie widać problem braku wymiany pokoleniowej. W 29% firm w ciągu najbliższego roku na emeryturę odejdzie przynajmniej jeden pracownik (przy średniej w badanych krajach 23% firm). Polscy instalatorzy są też największymi optymistami. Tylko 46% z nich (przy średniej 53%) uważa, że sytuacja w kolejnych latach jeszcze się pogorszy.
Problemy jakościowe z pracownikami
Problemy z pracownikami są nie tylko ilościowe (wynikające z braku zainteresowania zawodem lub odchodzenia od zawodu), ale także jakościowe. Zdaniem firm, brakuje odpowiedniego systemu edukacji branżowej, także w kontekście nowych technologii wymagających specjalnego przygotowania. 53% firm wskazuje, że pracownikom brakuje wiedzy i umiejętności inżynierskich 44% badanych mówi na przykład, że nie potrafią oni montować bardziej złożonych rozwiązań.
Skutki problemów z pracownikami
Zasadniczym problemem związanym z brakami kadrowymi jest utrata potencjalnych zleceń, a zatem znaczny spadek obrotów. Gdyby nie braki kadrowe, roczny obrót firm instalacyjnych mógłby być o ok. 30% wyższy. Polskie firmy deklarują, że rezygnują ze zleceń lub odsuwają w czasie ich rozpoczęcie. Radząc sobie z niedoborem pracowników, firmy przede wszystkim sięgają po pracowników tymczasowych lub zatrudniają cudzoziemców. Czasem także podnoszą ceny świadczonych usług.
Niedobór pracowników zwiększa także zapotrzebowanie na rozwiązania techniczne ułatwiające montaż – np. rozwiązania prefabrykowane czy „podłącz i uruchom” („plug&play”). Wydaje się, że jest to szansa rynkowa dla producentów.
Badanie wykonano na grupie 900 wykonawców, po 150 w każdym z 6 badanych krajów.