Czy izolator BA może zastąpić zawór EA?

Czy izolator BA może zastąpić zawór EA?

Zgodnie z przepisami wodomierz główny trzeba zabezpieczać przed wtórnym zanieczyszczeniem wody. Dla budownictwa mieszkaniowego najczęściej stosuje się zawór z grupy EA (czyli dla płynu kategorii 2). Czy jednak można, na przykład dla podniesienia bezpieczeństwa, zastąpić ten zawór rozwiązaniem, jakim jest izolator BA (dla płynu kategorii 4)?

§115 ust. 2 Warunków Technicznych zawiera wymóg zabezpieczenia wodomierza głównego od strony instalacji przed przepływem zwrotnym. Nie mówi natomiast o tym, przed jaką kategorią płynu ma zabezpieczać ten zawór. Określenie kategorii płynu jest w gestii projektanta, zgodnie z normą ­PN-EN 1717:

  • Kategoria 1 – Woda wypływająca bezpośrednio z sieci wodociągowej przeznaczona do użytkowania przez człowieka do celów konsumpcyjnych.
  • Kategoria 2 – Płyn niestanowiący zagrożenia dla zdrowia człowieka. Płyn uznawany za zdatny do konsumpcji przez człowieka, łącznie z wodą pochodzącą z instalacji wodociągowej, gdzie mogły nastąpić zmiany w smaku, zapachu, barwie lub temperaturze (na skutek podgrzania lub schłodzenia).
  • Kategoria 3 – Płyn stanowiący pewne zagrożenie dla zdrowia człowieka z uwagi na obecność jednej lub wielu substancji szkodliwych.
  • Kategoria 4 – Płyn stanowiący zagrożenie dla zdrowia człowieka z uwagi na obecność jednej lub wielu substancji toksycznych, lub bardzo toksycznych albo jednej, lub wielu substancji radioaktywnych, mutagennych bądź rakotwórczych.
  • Kategoria 5 – Płyn stanowiący zagrożenie dla zdrowia człowieka z uwagi na obecność substancji mikrobiologicznych bądź wirusowych.

Do kategorii płynu należy wybrać grupę urządzeń (zespołów zabezpieczających). Istnieje kilkadziesiąt takich grup, mających oznaczenie dwuliterowe (rodzina i typ) oraz własną nazwę:

  • AA – swobodna przerwa powietrzna,
  • BA – izolator przepływów zwrotnych z obniżoną strefą ciśnienia z możliwością nadzoru,
  • CA – izolator przepływów zwrotnych o różnych strefach ciśnienia bez możliwości nadzoru,
  • EA – zawór zwrotny antyskażeniowy z możliwością nadzoru [7],
  • HA – izolator przepływów zwrotnych na przyłącze węża.

Izolator BA – większe bezpieczeństwo

Jeśli dany zespół zabezpieczający jest odpowiedni do ochrony przed płynami kategorii wyższej, stanowi również ochronę przed płynami kategorii niższej. Na przykład zespół odpowiedni do ochrony przed cofaniem płynów kategorii 4 będzie odpowiedni także dla płynów kategorii 1–3.

Wracając z tą wiedzą do pytania postawionego na wstępie – zawór BA z pewnością będzie stanowił lepsze zabezpieczenie niż zawór EA. Jednocześnie jednak, urządzenia zabezpieczające z grupy BA cechują się dużymi oporami przepływu. Podczas normalnej pracy instalacji (nie przy odcinaniu przepływu) strata ciśnienia to ok. 0,7–0,9 bara. Wartości takie zwykle deklarują producenci, przy czym strata ciśnienia na urządzeniu tego typu dopuszczalna przez normę wynosi 1 bar. Są to straty nawet dziesięciokrotnie wyższe niż w przypadku urządzeń z grupy EA. Koszt zakupu zaworu BA jest wyraźnie wyższy niż dla zabezpieczenia EA.

Zaawansowanie wpływa na eksploatację

Wynika to z konstrukcji izolatora przepływu zwrotnego BA. Jest to urządzenie trzystrefowe. Komory wlotowe i wylotowe wyposażone są w zwrotne zawory odcinające, a komora środkowa – w zawór odprowadzający nadmiar wody. Spadek różnicy ciśnienia między komorami (o 0,14 bara różnicy ciśnienia między komorą wlotową a środkową) powoduje zamknięcie zaworów zwrotnych i otwarcie zaworu spustowego. Dzięki temu zasilanie w wodę zostaje przerwane (powstaje przerwa powietrzna). Cofający się płyn nie może wpłynąć do chronionej instalacji/sieci, a woda z komory środkowej odprowadzana jest do kanalizacji. Taki mechanizm działania gwarantuje bezpieczeństwo w sytuacji awaryjnej.

Zatem, bezpośrednia zamiana (czyli po prostu zamontowanie zaworu BA w miejscu zaplanowanego zaworu EA) jest niemożliwe, ponieważ spowoduje zbyt duże opory przepływu na instalacji, co może uniemożliwić jej pracę. Taka zamiana jest możliwa jedynie w przypadku weryfikacji obliczeniowej – czy istniejąca pompa może obsłużyć zwiększone opory przepływu.

Nie jest też oczywiście możliwa zamiana “w drugą stronę” – czyli zastąpienie zaprojektowanego zaworu BA zaworem EA. W takim przypadku nie byłaby zrealizowana odpowiednia ochrona sieci przed przepływem zwrotnym.

Dowiedz się więcej o zabezpieczeniach przed przepływem zwrotnym (tzw. zaworach antyskażeniowych).

Zdjęcie główne: Caleffi

Warto przeczytać także:

Leave a Comment