Płyny instalacyjne do instalacji grzewczych to mieszanina substancji chemicznych, które najczęściej łączą kilka funkcji. Znajdują się wśród nich zabezpieczenie przed korozją, zapobieganie powstawaniu osadów (a do pewnego stopnia także ich usuwanie), przeciwdziałanie blokowaniu się armatury oraz zapobieganie rozwojowi mikroorganizmów. Standardowo są to produkty wielosezonowe.
Płyny instalacyjne do instalacji grzewczych zapewniają prawidłową pracę instalacji dla zakresu temperatury od –35 do 105°C. Stanowią produkty wielosezonowe (okres użytkowania od 3 do 10 lat). Należy je wprowadzić do instalacji na początku użytkowania i na bieżąco zasilać, zW skład płynu instalacyjnego mogą wchodzić:
- niskozamarzający roztwór glikolu: etylenowego (wersja standard) lub propylenowego (wersja „eko”). W inhibitorach w wersji „eko” eliminowane są też substancje szkodliwe, takie jak azotyny, borany, 2-etyloheksaniany, fosforany lub aminy drugorzędowe (dowiedz się więcej o rodzajach glikoli i stosowaniu glikoli);
- inhibitory (blokery) korozji – zwykle kwasy organiczne i substancje nieorganiczne (np. krzemiany sodowe). Wchodzą one w reakcję z tlenem rozpuszczonym w wodzie i eliminują ogniska korozji, a także regulują pH wody (zbyt kwaśny lub zbyt zasadowy odczyn przyspiesza korozję). Warunkiem utrzymania warstwy ochronnej jest stała obecność inhibitorów w instalacji;
- biocydy – substancje hamujące rozwój flory bakteryjnej i innych mikroorganizmów, których namnażanie jest problemem szczególnie w instalacji niskotemperaturowej (35–40°C). Powstały biofilm powoduje zwiększenie tarcia, pogarsza współczynnik wymiany ciepła, przyspiesza korozję i ułatwia bytowanie bakterii Legionella.
- fosforany, powodujące wytrącanie się z wody substancji odpowiedzialnych za wytwarzania kamienia kotłowego.
Kiedy płyny instalacyjne działają prawidłowo?
Skuteczność płynu instalacyjnego zależy od dopasowania do jakości danej wody grzewczej. Trzeba m.in. zwrócić uwagę, czy są to koncentraty przeznaczone do rozcieńczania (a jeśli tak, to według jakich proporcji), czy też płyny w wersjach użytkowych (ready to use). Rozcieńczenie płynów ready to use powoduje zmiany własności i tym samym takie stosowanie mija się z celem. Ważne jest też przestrzeganie proporcji dawkowania płynów instalacyjnych zalecanych przez producenta. Dawka jest zwykle inna dla nowej instalacji, a inna w przypadku wymiany wody instalacyjnej lub uzupełniania ubytków. Dawkę trzeba też dostosować do jakości wody – np. nadmiar tlenu powoduje dezaktywację inhibitorów.
Inhibitor korozji najlepiej działa na instalację czystą, tj. nową lub po oczyszczeniu chemicznemu. Czyszczenie takie można przeprowadzić za pomocą płynu do czyszczenia chemicznego (najlepiej niekwasowego). Preparat taki wypłukuje zgromadzony w instalacji szlam. Czyszczenie chemiczne należy przeprowadzić także po montażu. Dzięki temu można usunąć chociażby opiłki metali, kawałki uszczelek, pozostałości po lutowaniu czy po prostu zabrudzenia. Zabrudzenia często wynikają np. z nieodpowiedniego przechowywania rur przed montażem.
