Wentylacja kanalizacji zapobiega powstawaniu podciśnienia w instalacji. Brak napowietrzenia pionów kanalizacyjnych może spowodować wyssanie zamknięcia wodnego z syfonów i przenikanie gazów kanałowych do pomieszczeń.
Piony kanalizacyjne (najlepiej wszystkie) muszą być napowietrzone, by w kanalizacji nie powstawało podciśnienie. Jeśli takie podciśnienie się wytworzy, kanalizacja zacznie wydawać niemiłe dźwięki, a do pomieszczeń zaczną przenikać gazy kanałowe. Nie należy więc ulegać inwestorom, którzy wyprowadzenie rury kanalizacyjnej nad dach uważają za zbędne “dziurawienie dachu”.
Piony należy wyprowadzić nad dach (50-100 cm) i zakończyć je odpowiednią kształtką – wywiewką, zwaną też rurą wywiewną lub kominkiem odpowietrzającym. Wywiewka stanowi odcinek rury kanalizacyjnej, zwieńczony ażurowym daszkiem. Wywiewki mogą mieć różne kształty i wykonania, np. wspomagające zasysanie powietrza lub chroniące przed wpływem silnych wiatrów. Nazwy sugerujące funkcję wywiewną wiążą się z tym, że obok napowietrzania zadaniem wywiewki jest także usuwanie nagromadzonych gazów kanałowych.
Wentylacja kanalizacji – wymagania prawne
Wentylacji pionów kanalizacyjnych wymaga § 125 Rozporządzenia Ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1]. Rozporządzenie to powołuje normę PN-81/B-10700/01 [2]
Zgodnie z rozporządzeniem, przewody spustowe (piony) instalacji kanalizacyjnej należy wyprowadzić jako przewody wentylacyjne ponad dach. Powinny znajdować się powyżej górnej krawędzi okien i drzwi, znajdujących się w odległości mniejszej niż 4 m od wylotów rur. Można zrobić wspólną wentylację dla kilku (maksymalnie 5) pionów. Warunki takiego rozwiązania są następujące:
- wentylowany musi być ostatni pion, licząc od podłączenia kanalizacyjnego na każdym przewodzie odpływowym;
- na pionach kanalizacyjnych niewyprowadzonych ponad dach trzeba zastosować urządzenia napowietrzające.
Wentylacji instalacji kanalizacyjnej nie można prowadzić w innych przewodach. Zgodnie z § 125.3. Wprowadzanie przewodów wentylujących piony kanalizacyjne do przewodów dymowych i spalinowych oraz do przewodów wentylacyjnych pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi jest zabronione.
Wywiewkę wykonuje się z tego samego materiału co pion spustowy. Średnica może być o jeden wymiar mniejszy od pionu spustowego. Jeśli wywiewka obsługuje więcej niż jeden pion, przekrój „zbiorczej” wywiewki być większy niż połowa sumy przekrojów wentylowanych spustów.
Wentylacja kanalizacji przez zawory napowietrzające
Dodatkowo należy wentylować każde podejście dłuższe niż 1 m dla miski ustępowej oraz 3 m dla pozostałych przyborów. Można to rozwiązać za pomocą wywiewki albo zaworu napowietrzającego. Jednak urządzenia (zawory) napowietrzające – choć proste w montażu także w instalacji istniejącej – nie mogą być jedynymi urządzeniami wentylującymi daną kanalizację. Nie usuwają one bowiem gazów kanałowych. Zaworów raczej nie powinno się stosować w budynkach wyższych niż cztery kondygnacje (według niektórych źródeł – pięć) kondygnacji. Sytuacje, w których się przydadzą:
- brakuje wywiewek na już wykonanej instalacji (nie dotyczy pionów wymagających wywiewki)!
- instalacja jest rozległa i rozbudowana, więc wentylowanie wszystkich pionów może okazać się kłopotliwe lub wręcz technicznie niemożliwe.
Zawór napowietrzający reaguje na spadek ciśnienia w instalacji. Membrana zaworu unosi się, a do kanalizacji doprowadzane jest powietrze z pomieszczenia. Dzięki temu ciśnienie w instalacji wyrównuje się. Zawór trzeba dobrać do wielkości przepływu ścieków (Qmax [l/s]) zabezpieczanego urządzenia. Jeśli zawór będzie za mały, strumień nawiewanego powietrza będzie zbyt niski do wyrównania ciśnienia. Prawidłowy montaż zaworu oznacza wysokość montażu co najmniej 35 cm nad podłogą pomieszczeń z wpustem podłogowym, a także co najmniej 1 m nad najwyżej położonym obsługiwanym syfonem. Zawory występują w średnicach odpowiadających średnicom rur kanalizacyjnych: od 32 do 110 mm. Dostępne są również zawory z redukcjami.
Akt prawny i normy
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1065 oraz z 2020 r. poz. 1608 i 2351).
- PN-81/B-10700/01. Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. Wymagania i badania przy odbiorze. Instalacje kanalizacyjne.
- PN-EN 12380 Zawory napowietrzające do systemów kanalizacyjnych – Wymagania, metody badań i ocena zgodności.