Wentylatory do zadań specjalnych – ważne cechy

Wentylatory przeciwwybuchowe, chemoodporne, a nawet kuchenne – czyli wentylatory do zadań specjalnych. Muszą wyróżniać się określonymi cechami konstrukcyjnymi, a także spełniać określone wymogi prawne. Odpowiadają bowiem za zdrowie i bezpieczeństwo osób przebywających w obsługiwanych pomieszczeniach.

Wentylatory przeciwwybuchowe

Obsługują pomieszczenia zagrożone wybuchem – takie, w których może się wytworzyć mieszanina wybuchowa powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa. Istotną rolę przy eliminacji zagrożenia (czyli usuwaniu substancji palnym oraz tworzenia warunków, w których nie może dojść do wybuchu) odgrywają wentylatory zgodne z zapisami normy PN-EN 14986, oznaczone znakiem Ex.

Ich wykonanie musi uniemożliwiać powstawanie iskier i lokalnej wysokiej temperatury. Wentylatory takie wykonuje się ze stali galwanizowanej albo malowanej proszkowo, aluminium, mosiądzu i tworzyw sztucznych antystatycznych. Zależnie od rodzaju powstających substancji palnych zaleca się:

  • gazy gorące: wentylatory wyciągowe odporne na wysoką temperaturę z łożyskami chłodzonymi;
  • gazy żrące: dla niskich spiętrzeń wentylatory z tworzyw sztucznych, dla wysokich spiętrzeń – ze stali nierdzewnej (konieczne także wykonanie chemoodporne);
  • atmosfery zapylone: wentylatory mało wrażliwe na wycieranie i osadzanie pyłów (np. promieniowe niskoobrotowe).

Wentylator powinien mieć regulowane obroty (płynna lub skokowa regulacja), zaś wydajność instalacji powinna być sterowana przez czujniki stężeń związków chemicznych i stężenia zapylenia. Wydajność wentylacji dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem jest wyraźnie większa niż dla pomieszczeń bytowych. Dla zwiększenia bezpieczeństwa należy w niektórych zastosowań monitorować temperaturę łożysk oraz drgań wentylatora (konieczne może być też stosowanie wibroizolatorów).

Według dyrektywy ATEX do obsługi pomieszczeń innych niż górnicze należy stosować urządzenia klasy II, kategorii 1 lub 2 (wg PN-EN 11271 oraz PN-EN 13463-1). Jednocześnie awaryjnej wentylacji wywiewnej dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem wymagają Warunki Techniczne. Chodzi o wentylację wywiewną, uruchamianą od wewnątrz i z zewnątrz pomieszczenia, zapewniającą wymianę powietrza dostosowaną do jego przeznaczenia, zgodnie z przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy [].

Wentylatory chemoodporne

Wentylatory chemoodporne występują głównie jako wentylatory promieniowe i dachowe (także w wykonaniu przeciwwybuchowym) do stosowania w miejscach, gdzie mogą pojawić się zanieczyszczenia agresywne chemicznie. Lista jest długa i urozmaicona: zakłady wykorzystujące chemikalia (np. galwanizernie czy lakiernie), baseny (chlor!) czy laboratoria badawcze. W wentylatorze chemoodpornym specjalnym wykonaniem muszą wyróżniać się wszystkie elementy choćby narażone na kontakt z agresywną substancją: wirnik wraz z łopatkami i korpus. Wykonuje się je np. ze stali nierdzewnej lub odpowiedniego tworzywa sztucznego, na czele z odpowiednimi kompozytami (laminatami). Konieczne jest także zabezpieczenie silnika – hermetyczne uszczelnienie wału czy szczelna i wytrzymała obudowa silnika.

Wentylatory chemoodporne muszą być oczywiście odpowiednio wydajne, ale powinien je wyróżniać także wysoki spręż. Dzięki temu możliwe będzie skuteczne usuwanie nie tylko gazów, ale też pyłów czy większych substancji stałych zawieszonych w powietrzu. . Warunek ten dotyczy wszystkich najważniejszych części urządzenia: wirnika, łopat oraz korpusu. Wytrzymała i szczelna powinna być również obudowa silnika.

Wentylator chemoodporny musi współpracować z odpowiednią pod względem materiałowym rurową instalacją wentylacyjną, wykonaną z kompatybilnych z nim materiałów ( blacha stalowa kwasoodporna, polichlorek winylu i polipropylen).

Warto przeczytać także:

Leave a Comment