Co kwartał Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPIUG) przygotuje raport, w którym przedstawia, jak układa się sytuacja w branży instalacyjno-grzewczej w Polsce. Raport za 3. kwartał minionego roku sporo mówi nam o tym, jak światowe zawirowania wpływają na sytuację dla poszczególnych produktów.
Sytuacja w branży instalacyjno-grzewczej. Ocena ogólna 3. kwartału
Sytuacja w branży instalacyjno-grzewczej pozostaje w związku z sytuacją w budownictwie i ogólnie całą gospodarką. Sprzedaż urządzeń i elementów instalacji grzewczych w III kwartale 2021 roku oceniana jest przez rynek pozytywnie, z zastrzeżeniem problemów z dostępnością i zjawiskiem wyprzedawania stanów magazynowych. Powodowało to m.in. wzrosty sprzedaży w grupach urządzeń wcześniej zalegających w magazynach i notujących spadki. Dla wielu grup produktowych był to okres niewykorzystanych szans, kiedy popyt przerastał podaż.
Gazowe kotły konwencjonalne
Kotły te nadal (już blisko rok) odnotowywały wzrost. W grupie kotłów wiszących wzrost r/r wyniósł 9%, a stojących 63% (31% dla kotłów o mocy ponad 50 kW). Zjawisko to należy tłumaczyć wzmożeniem rynku wymian. Chodzi o czyszczenie przy okazji braku towaru magazynów, ale także o zbyt duży koszt modernizacji polegającej na wymianie urządzenia konwencjonalnego na kondensacyjne. Dotyczy to na przykład wspólnot mieszkaniowych, dla których ekonomicznie uzasadniony był zakup nowego urządzenia konwencjonalnego.
Gazowe kotły kondensacyjne
Gazowe kotły kondensacyjne stanowiły ponad 95% rynku kotłów gazowych. Sprzedaż zarówno kotłów wiszących, jak i stojących wzrosła o 14% r/r, a kotłów z zabudowanym zasobnikiem ciepła aż o 29%. Dla kotłów o mocy powyżej 50 kW było to ok. 9 i 20% (odpowiednio dla kotłów wiszących i stojących). Sprzedaż kotłów z tzw. wymiennikiem kondensującym wzrosła o ok. 80%. Napędzana była głównie przez rynek wymian i rosnące znaczenie późniejszych kosztów eksploatacji.
Kotły olejowe i na paliwa stałe
Kotły olejowe także sprzedawały się lepiej – wzrost r/r dla kotłów konwencjonalnych wyniósł 15%, a dla kotłów kondensacyjnych 29%. Ponownie można wytłumaczyć ten trend obawą przed przyszłością – zarówno cenami, jak i dostępnością urządzeń.
Kotły na paliwa stałe cechowały się zmieniającą się strukturą sprzedaży – malał udział kotłów węglowych w rynku. Pojawiły się sygnały dotyczące wzrostu sprzedaży kotłów na ekogroszek – część producentów tych urządzeń wychodzi z rynku. Pozostałe podmioty pokrywały więc większe niż dotąd zapotrzebowanie. Co więcej, w 2022 r. kończy się wsparcie dla tych kotłów w programie „Czyste Powietrze”. Inwestorzy chcą zatem zdążyć przed końcem roku z dofinansowanym zakupem. Oficjalna sprzedaż kotłów na biomasę wzrosła o ponad 30%, co może być jednak wartością niedoszacowaną ze względu na szarą strefę sprzedaży kotłów pozaklasowych. Zwiększył się udział rynkowy kotłów automatycznych na pellet.
Pompy ciepła i ogrzewanie elektryczne
Pompy ciepła i ogrzewanie elektryczne utrzymały trend wzrostowy. Dla całej grupy pomp ciepła wzrost wyniósł 24% – może być on jednak niedoszacowany ze względu na import z Chin, który może się w przyszłości stać problemem dla europejskich producentów. Największe wzrosty odnotowano w przypadku pomp ciepła powietrze/woda – rekordzistami są pompy monoblokowe (wzrosty od kilkudziesięciu procent do ponad dwukrotności). Pompy typu split odnotowują wzrosty rzędu kilkudziesięciu procent. Wyższy niż w poprzednich kwartałach wzrost dotyczył gruntowych pomp ciepła (z wyjątkiem pomp ciepła dużej mocy grunt/woda i grunt/powietrze). Około 10-proc. wzrost dotyczył pomp nierewersyjnych do c.o. Dynamika sprzedaży pomp woda/woda i woda/powietrze o małych mocach wzrosła trzykrotnie. Wynika to po części z konieczności wprowadzenia zamienników – na dostawę pompy ciepła powietrze/woda trzeba było bowiem czekać nawet do miesiąca. Nadal rosło znaczenie pomp ciepła stosowanych w układach hybrydowych z gazowymi kotłami grzewczymi – wzrost wyniósł ponad 26%.
Dla kotłów elektrycznych odnotowano zwiększenie sprzedaży o ok. 50%. Dynamika sprzedaży nieco spadła, co wiąże się z dużym wzrostem cen energii elektrycznej oraz niepewnością co do przyszłości wsparcia instalacji fotowoltaicznych. W wypadku przepływowych elektrycznych podgrzewaczy do c.w.u. nastąpił wzrost o 10–15%.
Kolektory słoneczne
Urządzenia te wróciły do łask inwestorów – zwiększenie sprzedaży r/r wyniosło ok. 17%, a w skali trzech kwartałów ok. 15%. Dominują kolektory płaskie, kolektory próżniowe mają charakter marginalny. Choć rośnie znaczenie sprzedaży detalicznej (a tym samym poprawia się stabilizacja rynku), w dalszym ciągu dominuje rynek projektów przetargowych. Coraz większą popularność zyskują rozwiązania kogeneracyjne (kolektory hybrydowe) oraz układy ogrzewania hybrydowego „kocioł plus kolektor słoneczny”.
Gazowe przepływowe podgrzewacze do c.w.u.
Rozwiązania te odnotowały spadek ok. 13% (w skali 3 kwartałów oznacza to niewielki wzrost sprzedaży). Wiąże się z wypieraniem tej technologii przez inne źródła wytwarzania c.w.u. i ograniczeniem jej sprzedaży do rynku wymian.
Grzejniki i inne elementy instalacyjne
Ta grupa odnotowała wzrost 14–15% r/r, mimo kilku podwyżek cen związanych ze wzrostem cen komponentów. Dostępność surowców powoli stabilizuje się, ale wciąż odczuwane są braki, a ceny czeka dalszy wzrost. Sprzedaż grzejników aluminiowych wzrosła o 10%, utrzymywał się też wzrost udziału ogrzewania płaszczyznowego w rynku – w III kwartale, zależnie od segmentu, był to wzrost o 20–50%. Asortyment uzupełniający – zasobniki, ogrzewacze pojemnościowe oraz przepływowe odnotował niewielki wzrost – ok. 10%. Wiąże się to z większą liczbą modernizacji (ok. 30% inwestycji) w segmencie domów oraz wzrostem zainteresowania kolektorami słonecznymi – dzięki temu zainteresowanie zbiornikami dwuwężownicowymi wzrosło o 15% (wzrost sprzedaży dla buforów bezwężownicowych wyniósł blisko 30%). Sprzedaż innych elementów instalacyjnych wzrosła o 20–40%.
