Nowo projektowana instalacja kanalizacyjna uwzględnia się prowadzenie rur kanalizacyjnych ze spadkiem min. 2% oraz umieszczanie przyborów sanitarnych w odpowiedniej odległości od pionu kanalizacyjnego. Jednak przy wydzielaniu nowych pomieszczeń lub zmianie aranżacji istniejących pomieszczeń grawitacyjny odpływ ścieków jest często niemożliwy.
Instalacja kanalizacyjna jest za wysoko
Spadek min. 2% oraz odpowiednia odległość przyborów sanitarnych od pionu kanalizacyjnego (np.miska ustępowa do 1 m, a wanna lub kabina prysznicowa do 3 m) mogą być problematyczne. Dzieje się tak, jeśli inwestor chce zmienić aranżację pomieszczeń (np. wydzielić dodatkową łazienkę). Jednym z problemów może być oddalenie przyboru od pionu kanalizacyjnego. Drugą kwestią jest lokalizacja – instalacja kanalizacyjna łączyć się z przykanalikiem powyżej przyboru (np. przy pomieszczeniu w piwnicy).
Rozwiązaniem są urządzenia do miejscowego podnoszenia ścieków – pompy z osprzętem i w specjalnej obudowie. Urządzenia te grawitacyjnie odprowadzają ścieki z obsługiwanych przyborów, po czym tłoczą je do najbliższego pionu kanalizacyjnego. Ścieki może też przyjmować nie pion, a instalacja kanalizacyjna – jej najbliższy punkt, z którego może następować odpływ grawitacyjny.
Instalacja kanalizacyjna z wewnętrznymi pompowniami
Urządzenia do miejscowego podnoszenia ścieków (przepompownie) występują jako agregaty pompowe – przeznaczone do tłoczenia ścieków szarych, np. z umywalek czy bidetów – oraz pomporozdrabniacze (urządzenia rozdrabniająco-przepompowujące wyposażone w rozdrabniacz, zwany niekiedy młynkiem) do tłoczenia ścieków czarnych, czyli zawierających fekalia. Pomporozdrabniacze domowe (przeznaczone do małych instalacji i do podłączenia jednej toalety) są zgodne z normą PN-EN 12050-3 [2]. Mają za zadanie rozdrabniać fekalia, papier toaletowy i ścieki (ale nie odpadki!) kuchenne. Inne materiały (np. środki higieny osobistej czy włókna, takie jak włosy) mogą zablokować wirnik pompy i spowodować uszkodzenie urządzenia.
Każde urządzenie wyposażone jest w króćce przeznaczone do podłączenia podejść do przyborów (od jednego do siedmiu), mające następujące średnice:
- 40 mm – do umywalki i bidetu,
- 50 mm – do zlewozmywaka i wanny,
- 70 mm – wspólne do kilku przyborów,
- 100 mm – do miski ustępowej.
Po odebraniu (i, jeśli potrzeba, rozdrobnieniu) ścieków pompa przetłacza je do instalacji kanalizacyjnej. Służy do tego przewód tłoczny o średnicy zewnętrznej mniejszej niż średnice podejść kanalizacyjnych – zależnie od ilości tłoczonych ścieków, od 22 do 34 mm.
Do zasilania pompy potrzebny jest prąd elektryczny. Urządzenia podnoszące mogą być bezpośrednio podłączone do domowej instalacji elektrycznej (wymagane napięcie to 230 V) za pomocą kabla o długości 1,5–2,0 m. Stopień ochrony urządzeń to zwykle IP44.
Agregaty pompowe i pomporozdrabniacze wyposażone są w szereg rozwiązań, dzięki którym ich praca jest stosunkowo cicha (dotyczy to szczególnie urządzeń do użytku domowego – prywatnego), niezauważalna dla użytkownika oraz nieuciążliwa dla otoczenia. Hermetyczna obudowa wytłumia dźwięki pompy. Zintegrowane klapy i zawory zabezpieczają przed przepływem zwrotnym. Przed uwalnianiem zapachów chroni szczelne podłączenie, a w niektórych urządzeniach także filtr z węglem aktywnym. Zbiornik urządzenia wyposażony jest w czujnik poziomu ścieków uruchamiający pompę przy określonym napełnieniu (np. przy poziomie 100 mm). Elementem wyposażenia są też alarmy, np. przepełnienia zbiornika czy awarii pompy. Z punktu widzenia serwisanta przydatnym rozwiązaniem jest pokrywa rewizyjna, dzięki czemu przeglądy i naprawy mogą się odbywać bez konieczności demontażu całego agregatu.
Urządzenia do podnoszenia ścieków – jak dobierać?
Urządzenia do miejscowego podnoszenia ścieków występują w wielu modelach, przygotowanych do różnych zastosowań. Dobierając urządzenie do konkretnych potrzeb, należy uwzględnić następujące czynniki:
- miejsce użytkowania. Urządzenia do użytku publicznego (hotele, pensjonaty, lokale gastronomiczno-rozrywkowe, zakłady usługowe itp.) są większe i lepiej przystosowane do rozdrabniania zanieczyszczeń, ale kosztem głośniejszej pracy i większego zużycia prądu;
- rodzaj obsługiwanych przyborów. Dla misek ustępowych i przyborów kuchennych (zlew, zmywak, zlewozmywak) muszą to być pomporozdrabniacze. Dla umywalek, natrysków, wanien czy bidetów wystarczy zastosować agregaty pompowe. W przypadku pralki czy zmywarki trzeba wybrać agregat odporny na temperaturę przetłaczanych ścieków (np. do 75°C);
- liczba przyborów podłączanych do jednego urządzenia – ilość ścieków dopływających do urządzenia (l/s). Na rynku występują zarówno „kompakty”, obsługujące pojedynczy przybór (najczęściej miskę ustępową), jak i urządzenia przystosowane do obsługi kilku urządzeń (np. miska ustępowa + umywalka + natrysk). Pojedynczy model może obsługiwać do siedmiu przyborów;
- wysokość i odległość, na jaką mają być przetłoczone ścieki. Producenci najczęściej podają te wartości jako maksymalne. Przykładowo, jeśli maksymalna odległość przetłaczania wynosi 100 m, dotyczy różnicy wysokości 1 m, a jeśli maksymalna wysokość wynosi 4 m, dotyczy odpowiednio mniejszej odległości (np. 40 m). Producenci zwykle uzupełniają informację o wartościach maksymalnych charakterystykami pokazującymi zależności między odległością a wysokością tłoczenia ścieków. Wysokość podnoszenia może dla większych urządzeń wynosić nawet do 11 m (przy czym dla agregatów obsługujących do 3–4 przyborów zwykle do 5 m), a maksymalna odległość – do 100 m;
- sposób wykonania urządzenia. Na rynku znajdują się modele montowane zarówno w pomieszczeniu (np. bezpośrednio za miską ustępową), jak i podtynkowo. Dla bardzo ograniczonej przestrzeni można polecić urządzenia pompująco-rozdrabniające zintegrowane z miską ustępową;
- częstotliwość przerw w dostawie prądu. Ponieważ bez energii elektrycznej pompy nie pracują, przybory przez nie obsługiwane nie działają w czasie przerw w dostawie prądu. Specjalnego podejścia wymaga inwestycja znajdująca sięw regionie, w którym awarie sieci energetycznych i przerwy w dostawie energii są częste. Należy wówczas dodatkowo zastosować w podłodze piwnicznej przepompownię z dużym, hermetycznie zamkniętym zbiornikiem (nawet do 170 l). Może ona przez jakiś czas gromadzić ścieki bez ich odpompowania.
Budowa instalacji z urządzeniami do podnoszenia ścieków
Instalacja z pompami do podnoszenia ścieków powinna pracować w sposób skuteczny, optymalny (zużywając jak najmniej energii elektrycznej) oraz nieuciążliwy. Należy więc planować przebieg przewodów tłocznych z jak najmniejszą liczbą załamań wpływających na zwiększenie oporów przepływu. Można na przykład zastępować jedno kolanko 90° dwoma kolankami po 45° na odpływie). Konieczne jest montowanie zaworów napowietrzających zapobiegających wyssaniu zamknięcia wodnego z syfonów podejść kanalizacyjnych i przenikaniu zapachów z kanalizacji do pomieszczenia. Zawory należy także montować na odcinkach tłocznych dłuższych niż 10 m. Urządzenie należy mocować do podłoża (możliwie równego i płaskiego), nie zaś do ściany – taki sposób montażu ogranicza wibracje. Odległość od ściany powinna wynosić ok. 5 cm (lub minimum wskazane przez producenta).
Istnieją rozwiązania dla szczególnych przypadków. Jeśli użytkownik chce ustawić miskę ustępową np. w odległości większej niż 1 m od pionu), można polecić pomporozdrabniacze wbudowane w ceramikę sanitarną. Rozwiązanie takie wymaga jedynie doprowadzenia zasilania oraz wody (standardowym przyłączem). Przewód tłoczny o średnicy 32 mm można łatwo schować w przegrodzie. Urządzenia wyposażone są w elektrozawór uruchamiany przez przycisk znajdujący się na urządzeniu oraz sterowanie.
Normy w tekście
- PN-EN 12050-3 Przepompownie ścieków w budynkach i ich otoczeniu. Zasady budowy i badania. Część 3: Przepompownie ścieków zawierających fekalia do ograniczonego zakresu zastosowania.
- PN-EN 1253-1 Wpusty ściekowe w budynkach. Wymagania.
